ازدواج به منزلۀ مهم ترین و عالی ترین رسم اجتماعی، برای دستیابی به نیازهای عاطفی افراد همواره مورد تأکید بوده است. دلایل اصلی ازدواج عشق و محبت داشتن به شریک و همراه در زندگی، ارضای نیازهای عاطفی-روانی و افزایش شادی و خشنودی است. لذا، هدف از پژوهش حاضر بررسی اثربخشی زوج درمانی با الگوی EIS بر تاب آوری خانواده و رضایت زناشویی زوجین بود. پژوهش حاضر از نظر هدف از نوع کاربردی و از لحاظ روش بر اساس طرح پژوهش و شیوه انجام، نیمه آزمایشی با طرح پیش آزمون و پس آزمون (با یک گروه آزمایش و یک گروه کنترل و دوره پیگیری سه ماهه) بود. جامعه آماری به کار رفته در پژوهش حاضر شامل کلیه زوجین مراجعه کننده به مراکز مشاوره خانواده و زوج درمانی منطقه 4 تهران در سال 1400 بود و از بین این افراد با استفاده از شیوه نمونه گیری هدفمند تعداد 40 نفر (20 زوج) انتخاب شده و به صورت تصادفی در یک گروه آزمایش (20 نفر یا 10 زوج) و یک گروه کنترل (20 نفر یا 10 زوج) گمارده شدند. سپس، روی گروه آزمایش بسته زوج درمانی مبتنی بر الگوی EIS (Amini et al., 2021) اجرا شد. ابزار پژوهش شامل پرسشنامه تاب آوری خانواده McCubbin et al. (1986) و پرسشنامه رضایت زناشویی ENRICH بود. به منظور تجزیه و تحلیل آماری داده ها از تحلیل واریانس با اندازه گیری های مکرر و آزمون تعقیبی بونفرونی و نسخه 26 نرم افزار SPSS استفاده شد. با توجه به مقدار F و سطح معناداری به دست آمده در متغیر رضایت زناشویی (93/8 = F و 001/0 = P) و تاب آوری خانواده (10/8 = F و 001/0 = P) می توان نتیجه گرفت که متغیر مستقل (زوج درمانی با الگوی EIS) به شکل معناداری باعث تغییر در متغیرهای وابسته (رضایت زناشویی و تاب آوری خانواده) شده است. بنابراین می توان نتیجه گرفت که تغییرات ایجاد شده در متغیرهای وابسته ناشی از اجرای زوج درمانی با الگوی EIS بر گروه آزمایش بود. همچنین نتایج آزمون تعقیبی بونفرونی نشان داد که این تأثیرات پایدار بود. بر اساس یافته های موجود می توان نتیجه گیری نمود که زوج درمانی با الگوی EIS بر رضایت زناشویی و تاب آوری خانواده زوجین مؤثر بود. از این رو، پیشنهاد می شود متخصصین از فنون این رویکرد در کار خود بهره مند شوند.

پژوهش حاضر با هدف بررسی اثربخشی زوج درمانی هیجان مدار و زوج درمانی سیستمی تلفیقی بر کاهش اضطراب صمیمیت زوج ها صورت گرفته است. نمونه شامل 30 زوج داوطلب شرکت در مطالعه بود، که به صورت تصادفی در دو گروه آزمایش و یک گروه کنترل جای گرفتند.هر سه گروه به مقیاس سازگاری زناشویی (DAS) به عنوان پیش آزمون جهت غربال گری، و مقیاس ترس از صمیمیت (FIS) به عنوان پیش آزمون، پس آزمون و آزمون پیگیری پاسخ دادند و نتایج آن با استفاده از تحلیل واریانس کرت های تقسیم شده مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. هم چنین برای تعیین تفاوت بین میانگین ها از آزمون تعقیبی بوون فرونی استفاده شد. نتایج نشان دهنده تفاوت معنادار بین تاثیر هر دو روش زوج درمانی هیجان مدار و زوج درمانی سیستمی تلفیقی بر کاهش اضطراب صمیمیت در مقایسه با گروه کنترل بود؛ اما بین این دو روش درمانی تفاوت معناداری یافت نشد. هم چنین نتایج نشان دهنده پایدار بودن اثر درمان بعد از گذشت 3 ماه بود.

زمینه و هدف: از ناتوانی ها و نابهنجاری های زناشویی که موجب مشکلات روانی و بی تفاوتی و طلاق زوجین می شود، تعارض زناشویی و توانایی نداشتن در حل تعارض ها است. هدف این پژوهش تعیین و مقایسه اثربخشی زوج درمانی هیجان مدار و زوج درمانی شناختی-سیستمی گاتمن بر تعادل عاطفه زوج های متعارض بود. روش بررسی: این پژوهش از نوع نیمه آزمایشی با طرح پیش آزمون و پس آزمون با دو گروه آزمایش و یک گروه گواه بود. جامعه آماری این پژوهش را تمامی زوج های متعارض (سطوح 1و2و3) مراجعه کننده به مراکز مشاوره و روان شناسی خصوصی مناطق دو و پنج شهر تهران در سال 1397 تشکیل دادند. از این جامعه، 60 نفر به صورت دردسترس انتخاب شده و به طور تصادفی در سه گروه (20نفری) آزمایشی یک و آزمایشی دو و گواه جایگزین شدند. ابزار پژوهش مقیاس تعادل عاطفه (عاطفه مثبت و عاطفه منفی) (واتسون و همکاران، 1988) بود. سپس طرح مداخله زوج درمانی هیجان مدار جانسون برای گروه آزمایش یک و طرح مداخله زوج درمانی شناختی-سیستمی گاتمن برای گروه آزمایش دو انجام پذیرفت؛ اما برای گروه گواه، هیچ گونه مداخله ای اعمال نشد. داده ها با روش تحلیل کوواریانس با استفاده از نرم افزار SPSS نسخه 23در سطح معناداری 5درصد تحلیل شد. یافته ها: نتایج تحلیل کوواریانس نشان داد که هر دو زوج درمانی هیجان مدار و زوج درمانی شناختی-سیستمی بر تعادل عاطفه (افزایش عاطفه مثبت و کاهش عاطفه منفی) زوجین متعارض تاثیر معنا داری داشت (0٫, 001>p). نتایج آزمون تعقیبی نیز نشان داد که اثربخشی زوج درمانی هیجان مدار بیشتر از زوج درمانی شناختی-سیستمی بود (0٫, 001>p). نتیجه گیری: براساس یافته ها، زوج درمانی هیجان مدار مبتنی بر نظریه جانسون دارای تاثیر بیشتری درمقایسه با زوج درمانی گاتمن بر تعادل عاطفه زوجین متعارض است؛ بنابراین می توان به منظور افزایش تعادل عاطفه در زوجین متعارض از زوج درمانی هیجان مدار بهره جست.

زمینه و هدف: آشفتگی روابط زوجی ازجمله شایع ترین عوامل استرس زای دهه های اخیر است که تأثیر منفی قابل توجهی بر رضایت زوجین و فرزندان آن ها دارد. این پژوهش باهدف مقایسه اثربخشی زوج درمانی هیجان مدار (Emotional-Focused Couple Therapy یا EFCT) و روایتی (Narrative Couple Therapy یا NCT) بر تعارضات زناشویی (Marital conflicts) انجام شد. مواد و روش ها: طرح پژوهش حاضر از نوع کار آزمایی بالینی بود. نمونه آماری شامل 45 نفر از زوجین ناسازگار مراجعه کننده به مراکز مشاوره شهرستان اصفهان بود. شرکت کنندگان به طور تصادفی در سه گروه 15 نفری به نام گروه EFCT، NCT و کنترل گمارده شدند. شرکت کنندگان با استفاده از پرسشنامه تعارضات زناشویی (Marital Conflict Questionnaire یا MCQ)، در پیش آزمون و پس آزمون مورد ارزیابی قرار گرفتند. داده ها به روش تحلیل کوواریانس چند متغیری تحلیل شدند. یافته ها: هر دو رویکرد NCT و EFCT در مرحله پس آزمون موجب بهبودی معنادار تعارضات زناشویی نسبت به گروه کنترل در همه سطوح تعارضات زناشویی شدند. نتیجه گیری: به طورکلی بیشترین کاهش تعارضات زناشویی به ترتیب در گروه های EFCT، NCT و کنترل مشاهده شد. درواقع شاید بتوان گفت EFCT در کاهش تعارضات زناشویی نسبت به NCT اثربخشی بیشتری داشته است.

مقدمه و هدف زوج درمانی هیجان مدار و زوج درمانی شناختی-رفتاری از رویکردهای درمانی هستند که روابط بین زوجین را بهبود می بخشند، بنابراین پژوهش حاضر به منظور مقایسه اثر بخشی زوج درمانی هیجان مدار و زوج درمانی شناختی-رفتاری بر دلزدگی زناشویی زوجین صورت گرفت. روش این پژوهش به صورت نیمه آزمایشی اجرا شد که جامعه اماری آن شامل زوجین مراجعه کننده به کلینیک روان شناسی آذر شهر کرمانشاه در سال 1398 بودند و از بین تعداد 200 نفر مراجعه کننده، 30 نفر به طور تصادفی در دو گروه آزمایش و یک گروه کنترل جایگزین شدند. برای جمع آوری داده ها از پرسشنامه دلزدگی زناشویی (CBM) استفاده شد. همچنین در این مطالعه گروه تجربی در جلسات درمانی زوج درمانی هیجان مدار و زوج درمانی شناختی رفتاری که به مدت تقریبی دو ماه و هر هفته دو جلسه به طول انجامید، شرکت کردند. داده ها به کمک نرم افزار آماری Spss-21 مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند. یافته ها نتایج آماری نشان داد که زوج درمانی هیجان مدار و زوج درمانی شناختی-رفتاری در کاهش دلزدگی زناشویی موثر بوده اند و همچنین زوج درمانی هیجان مدار و زوج درمانی شناختی رفتاری توانستند به یک اندازه بر دلزدگی زناشویی موثر واقع شوند (001>P). نتیجه گیری به طور کلی با توجه به نتایج می توان بیان کرد که برای کاهش دلزدگی زوجین می توان از رویکرد زوج درمانی هیجان مدار و زوج درمانی شناختی رفتاری استفاده کرد و زوجین با استفاده از این رویکردها میتوانند تداوم زندگی خود را عمق بیشتری بخشند.

صمیمیت در ازدواج برای داشتن ارتباطات زناشویی و خانوادگی محکم ضروری است. هدف پژوهش حاضر مقایسه اثربخشی زوج درمانی گاتمن و هیجان محور بر صمیمیت زناشویی زوجین بود. بدین منظور از بین زوجینی که سال 1396در شهر شاهرود به مراکز مشاوره آرامش، افق و خانواده مراجعه کردند، تعداد 36 زوج انتخاب و بر اساس نمره پایین تر از میانگین در سازگاری زناشویی (DAS) همتا شدند و به صورت تصادفی در دو گروه آزمایشی و یک گروه کنترل جایگزین و به پرسشنامه نیازهای صمیمیت باگاروزی (MINQ) در پیش آزمون و پس آزمون پاسخ دادند. یک گروه، 10 هفته زوج درمانی گاتمن و گروه دیگر 9 هفته زوج درمانی هیجان محور را دریافت نمودند، در حالی که گروه کنترل در لیست انتظار بودند. نتایج نشان داد که هر دو روش زوج درمانی گاتمن و هیجان محور بر صمیمیت زناشویی مؤثر است. همچنین بین دو گروه تفاوت معنادار وجود داشت. بدین صورت که گروه گاتمن در صمیمیت زناشویی موفق تر بودند. اگرچه تغییرات در همه مؤلفه های صمیمیت زناشویی در هر دو گروه آزمایش نسبت به گروه کنترل معنادار بود اما این تفاوت ها بین دو گروه آزمایش در 4 مؤلفه صمیمیت عاطفی، روانشناختی، جنسی، تفریحی-اجتماعی معنا دار بود. بر اساس یافته های این پژوهش، می توان نتیجه گرفت که زوج درمانی گاتمن در مقایسه با زوج درمانی هیجان محور بر صمیمیت زناشویی زوجین مؤثرتر است.

هدف تنظیم هیجان برای داشتن ارتباطات زناشویی و خانوادگی موثر ضروری است. این پژوهش به هدف بررسی اثربخشی زوج درمانی گاتمن (GCT) وزوج درمانی هیجان محور (EFCT) بر تنظیم هیجان زوجین انجام شد. روش روش پژوهش شبه آزمایشی واز نوع پیش آزمون-پس آزمون با گروه کنترل بود. نمونه شامل 36 زوج بود که از بین زوجین مراجعه کننده به مراکز مشاوره شهر شاهرود انتخاب شدند. نمونه بر اساس نمره پایین تر از میانگین در مقیاس سازگاری زناشویی اسپانیر (1976) همتا شدند و در دو گروه آزمایشی و یک گروه کنترل هرکدام 12 زوج گمارده شدند. یک گروه آزمایش 10 هفته زوج درمانی گاتمن و گروه آزمایشی دیگر 9 هفته زوج درمانی هیجان محور را دریافت کردند. برای گروه کنترل هیچ مداخله ای ارایه نشد. شرکت کنندگان قبل و بعد از اجرای مداخله، پرسشنامه دشواری تنظیم هیجان گرتز و رومر (2004) را تکمیل کردند. یافته ها: نتایج این پژوهش نشان داد که تغییرات در همه مولفه های مقیاس دشواری تنظیم هیجان در هر دو گروه آزمایش نسبت به گروه کنترل معنادار بوده اند و هر دو روش درمانی موجب تنظیم هیجان موثرتر در زوجین شده اند. همچنین مقایسه دو روش درمانی با هم نشان داد که روش زوج درمانی هیجان محور در مقایسه با روش گاتمن، کارآمدی بیشتری در زمینه چهار مولفه دشواری تنظیم هیجانی شامل عدم پذیرش هیجان های منفی، دشواری در انجام رفتارهدفمند، دشواری در کنترل رفتارهای تکانشی و فقدان آگاهی هیجانی داشته است.